پیش‌بینی فرود دشوار اقتصاد چین در سال 2013

شادی آذری
روبینی، استاد اقتصاد دانشگاه نیویورک که بحران مالی جهان را پیش‌بینی کرده بود:
اقتصاد چین پس از 2013 به «فرودی دشوار» می‌انجامد
نوریل روبینی (Nouriel Roubini) اقتصاددان و استاد دانشگاه نیویورک است. او از معدود اقتصاددانانی است که توانست به درستی رکود اقتصادی سال ۲۰۰۷ را پیش‌بینی کند. او یک سال قبل از آنکه آمریکا درگیر بحران اعتبارات مسکن و بحران مالی جهانی شود پیش‌بینی کرد که بخش مسکن آمریکا با شدیدترین کاهش طی ۴۰ سال اخیر مواجه خواهد شد. او ایرانی‌الاصل است و در سال ۱۹۵۹ در استانبول به دنیا آمد. وی در سن ۲ سالگی به همراه خانواده‌اش به ایران بازگشت ولی چندی بعد به ایتالیا و سرانجام به آمریکا رفتند. او فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد است و اکنون در کنار تدریس در دانشگاه به عنوان یکی از موسسان و مدیر مرکز اقتصادی روبینی گلوبال در نیویورک، اقتصاددانی شناخته شده است.

استاد اقتصاد دانشگاه نیویورک در تازه‌ترین سخنرانی خود پیش‌بینی کرده است که خطر یک «فرود دشوار» پس از سال 2013میلادی اقتصاد چین را تهدید خواهد کرد چون در آن زمان تلاش برای افزایش رشد اقتصادی از طریق سرمایه‌گذاری موجب ایجاد مازاد ظرفیت‌ خواهد شد.
به گزارش بلومبرگ، نوریل روبینی که در همایش سرمایه‌گذاران جهانی OCBC در سنگاپور سخنرانی می‌کرد، گفت:«چین اکنون به‌طور فزاینده‌ای نه تنها بر صادرات خالص خود، بلکه بر سرمایه‌گذاری‌های ثابت وابسته شده است» که میزان آن به حدود 50 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور می‌رسد.
وی افزود:«در انتهای چنین مسیری چین با دو مشکل مواجه خواهد بود: مشکلات عظیم وام‌های ناکارآمد در نظام بانکی و حجم عظیم مازاد ظرفیت که منجر به فرود دشوار این اقتصاد خواهد شد.»
بر اساس اعلام موسسه رتبه‌بندی فیچ، 60 درصد احتمال وجود دارد که چین تا اواسط سال 2013 میلادی بر اثر شکستن رکورد تخصیص وام و افزایش قیمت املاک با بحران بانکی مواجه شود. با وجود آنکه مقامات چین برای املاک سقف قیمت تعیین کرده‌اند، خواستار افزایش سپرده‌ها شده‌اند و خرید خانه‌های دوم را برای افراد محدود نموده‌اند، رکورد تخصیص وام که مبلغ آن به 7/2 تریلیون دلار بالغ شده شکسته شده است و قیمت املاک به بالاترین رکورد تاریخی خود افزایش یافته است. در تابستان گذشته بود که به طور رسمی اعلام شد چین که سال‌ها سومین اقتصاد بزرگ جهان بود توانست با پیشی گرفتن از ژاپن به دومین اقتصاد بزرگ جهان پس از آمریکا تبدیل شود.
روبینی در ادامه پیش‌بینی خود از آینده اقتصادی چین افزود که تداوم روند رشد اقتصادی در کنار کاهش قیمت‌ها آن هم در شرایطی که این کشور در آستانه تغییر رهبری در سال آینده میلادی است، چالش کنونی چین را تشکیل می‌دهد.
به عقیده این استاد اقتصاد، در صورتی که تورم برای چین به مشکلی بزرگ‌تر تبدیل شود، مقامات این کشور به اقدامات اجرایی و کنترل قیمت‌ها دست خواهند زد و نرخ‌های بهره را افزایش خواهند داد و اجازه خواهند داد نرخ پول چین –یوآن- افزایش یابد.
شاخص عمده شانگهای کامپوزیت در هفته جاری 8/0 درصد کاهش یافت و در سال 2011 تاکنون کاهشی 7/3 درصدی را تجربه کرده است. علت این کاهش تا حدودی نگرانی از این است که سیاست‌های سختگیرانه پولی رشد اقتصادی چین را مورد تهدید قرار دهد. گروه بانکداری استرالیا و نیوزیلند در تاریخ دهم ژوئن اعلام کرده بود که احتمال دارد دولت چین به زودی به وام‌دهندگان دستور دهد پول بیشتری را به عنوان ذخایر خود کنار گذارند با این هدف که پول بیشتری را از اقتصاد خارج کنند.
روبینی می‌گوید:«چالش بزرگ سیاستگذاران در سال آینده میلادی، سالی که شاهد یک تحول سیاسی حساس یعنی تغییر رهبری در چین خواهیم بود، این خواهد بود که نرخ رشد اقتصادی این کشور بین 8 تا 9 درصد حفظ شود و در عین حال نرخ تورم به کمتر از نرخ فعلی کاهش یابد.»
به عقیده این اقتصاددان برجسته، پس از سال آینده میلادی، بزرگ‌ترین چالش چین این خواهد بود که «سرمایه‌گذاری و پس‌اندازهای ثابت کاهش یابد و مصرف افزایش. در غیر این صورت پس از سال 2013 شاهد فرودی دشوار برای اقتصاد چین خواهیم بود.»
در چهار ماهه نخست سال 2011 در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن، سرمایه‌گذاری بر دارایی‌های ثابت چین 4/25 درصد افزایش یافت. در ماه مه نیز مازاد تجاری چین به 1/13 میلیارد دلار رسید. آمار رو به افزایش واردات چین در این ماه نشان داد که تقاضا در این دومین اقتصاد بزرگ جهان می‌تواند فعلا از رشد اقتصادی جهان حمایت کند و در عین حال فشارها برای افزایش نرخ بهره بیشتر می‌شود.
صندوق بین‌المللی پول در تاریخ نهم ژوئن اعلام کرده بود که چین در سال جاری و حتی سال بعد می‌تواند نرخ رشدی در حدود 5/9 درصد را تجربه کند چون دولت از تب بازار املاک خواهد کاست و وام‌دهی را محدود خواهد نمود. در ماه آوریل اقتصاد چین شاهد افزایش 3/5 درصدی قیمت‌های مصرف‌کننده نسبت به سال پیش بوده است و این قیمت‌ها برای چهارمین ماه متوالی از هدف تعیین شده برای کل سال تجاوز کردند.
این سریع‌ترین اقتصاد عمده جهان از اواسط ماه اکتبر تاکنون چهار بار نرخ‌های بهره خود را افزایش داده است. حداقل ذخایر بزرگ‌ترین بانک‌های آن در حد رکورد 21 درصد باقی مانده‌اند و نرخ بهره وام‌های یک ساله در حد 31/6 درصد است. روبینی در ادامه سخنرانی خود پیش‌بینی کرد که رشد اقتصادی جهان در نیمه دوم سال میلادی جاری همچنان ضعیف باقی خواهد ماند و اگر تنش‌های خاورمیانه همچنان ادامه یابند، قیمت‌های نفت تا 50 درصد افزایش خواهد یافت.
منبع : روزنامه دنیای اقتصاد